Vergelijk cursussen Warmtepompinstallaties

De overheid heeft besloten dat Nederland in 2050 volledig energieneutraal moet zijn. Een belangrijke energiebesparende maatregel is het verminderen van aardgasverbruik. Er vindt op dit moment versneld een transitie plaats van cv-ketels naar warmtepompen. De water-water warmtepomp wordt al enige tijd in de nieuwbouw toegepast. Voor zowel de nieuwbouw als de bestaande bouw zijn er veel meer mogelijkheden bijgekomen. Dit komt o.a. door de opkomst van de hybride warmtepomp. Hierbij wordt de warmtepomp gecombineerd met een cv-ketel. De verkoop van waterpompsystemen is daardoor enorm gestegen.

Het werken met waterpompen vraagt om specifieke kennis en vaardigheden. De techniek stelt nieuwe eisen aan monteurs. Niet alleen voor het ontwerpen en installeren van waterpompsystemen, maar ook voor het in bedrijf stellen, onderhouden én oplossen van storingen. Grote installatiebedrijven hebben hun monteurs vaak al bijgeschoold en de benodigde certificaten bemachtigd. Nu is het tijd dat ook kleinere installatiebedrijven en zzp’ers deze stap maken, zodat ook zij klaar zijn voor de toekomst.

Wie gaat werken met warmtepompen zal anders moeten denken. De techniek is voor een deel anders dan in een traditionele cv-ketel. Een cv-ketel verbrandt aardgas, zodat het water in kranen en radiatoren wordt verwarmd. Een warmtepompsysteem gebruikt een koelkringloop om huizen te verwarmen. De pomp haalt warmte-energie uit een warmtebron (water of lucht) en een koudemiddel brengt die energie naar de plaats van bestemming, zoals een boiler of het afgiftesysteem. De techniek in de warmtepompinstallatie zorgt voor de juiste temperatuur in het huis.

In een warmtepompsysteem zitten, net als in een aircosysteem, koudemiddelen. Deze koudemiddelen zijn veelal synthetische koudemiddelen, ook wel F-gassen genoemd. Deze bevatten fluor en zijn erg schadelijk voor het milieu. Daarom stelt de Europese wetgeving een aantal verplichtingen voor het werken met F-gassen.

Werk je als monteur aan de gashoudende delen van warmtepompen, dan moet je in het bezit zijn van minimaal een persoonscertificaat F-gassen II. Dit certificaat is verplicht als je de volgende handelingen wilt verricht aan warmtepompen:

• In bedrijf stellen van een complete warmtepompinstallatie
• Reparatiewerkzaamheden aan de gashoudende onderdelen

Vergelijk de rol van een warmtepompmonteur met de rol van een fietsenmaker. Als je geen certificaat zou hebben, zou je als fietsenmaker al het onderhoud aan een fiets mogen uitvoeren, behalve het oppompen van de banden of het plakken van een lekke band. Met warmtepompen is het net zo. Je mag zonder certificaat werken aan de warmtepomp, behalve aan de belangrijkste gashoudende onderdelen van de installatie.

Voor warmtepompen zijn er twee verschillende persoonscertificaten:

F-gassen categorie I
Mocht je aan grote industriële installaties werken, dan is F-gassen categorie I vereist. Deze installaties bevatten meestal meer dan 3 kg (>5 ton CO2 eq.) koudemiddel en daarvoor is het F-gassen I-certificaat vereist.

F-gassen categorie II
In de praktijk heb je als warmtepompmonteur voldoende aan het certificaat
F-gassen II, omdat in warmtepompinstallaties meestal minder dan 3 kg (<5 ton CO2 eq.) koudemiddel zit. Met dit certificaat kun je als monteur de volgende werkzaamheden aan warmtepomp-installaties verrichten: terugwinnen, installatie, in bedrijf stellen, reparatie, onderhoud, service, buitendienststelling en lekcontrole.

Je ontvangt het F-gassencertificaat als je het officiële examen F-gassen II met goed gevolg hebt afgerond. Dit examen wordt georganiseerd door organisaties die door de overheid aangewezen zijn als de exameninstelling voor koeltechnische monteurs. Om het examen F-gassen categorie II te behalen is goede bijscholing vereist. Daarom heeft ROVC een praktijkgerichte F-gassencursus categorie II ontwikkeld.

De cursus F-gassen categorie II van ROVC duurt zes dagen en is
speciaal ontwikkeld voor warmtepompmonteurs. Je krijgt theorie en praktijk die je voorbereiden op het examen F-gassen II. Je voert koeltechnische handelingen uit en doet soldeervaardigheden op.
De installaties waarop je oefent, komen ook terug in het examen.
Na de cursus ben je klaar om examen te doen. Dit is geen onderdeel van de cursus. Je kunt je daarvoor bij de bevoegde instanties aanmelden. Bij goed gevolg ontvang je het STEK-diploma F-gassen II.

De milieucommissie van het Europees Parlement
heeft besloten om nieuwe F-gassen met een GWP- waarde (Global Warming Potential) van meer dan 2500 in nieuwe koelapparatuur vanaf 2020 te verbieden. Tot 2030 mogen F-gassen met een GWP-waarde van meer dan 2500 die uit een installatie teruggewonnen (gerecycled of gegenereerd koudemiddel) zijn, nog worden toegepast. Om F-gassen te mogen gebruiken, ook in warmtepompen, is zowel een persoons- als een bedrijfscertificaat vereist.

Ook na 2020 zullen warmtepompsystemen F-gassen bevatten. Bovendien zullen er nog lange tijd ‘oude’ warmtepompen zijn die met F-gassen werken met een hoge GWP-waarde. Deze warmtepompen zullen wel nog steeds onderhouden moeten worden.

Ja, het is zeker mogelijk om met een warmtepomp tapwater te verwarmen. Toch kunnen niet alle warmtepompen dit. Een volledig elektrische warmtepomp kan tapwater verwarmen, maar andere warmtepompen werken hiervoor samen met een boiler. Een warmtepompsysteem met een boiler kan dus prima zorgen voor warm tapwater

Het klopt inderdaad dat een warmtepomp duurder is dan een cv-ketel. Wel is een warmtepomp milieuvriendelijker en zuiniger in verbruik, waardoor je jaarlijks geld bespaart en de investering terugverdient. Ook wordt er verwacht dat de prijs van waterpompen in de toekomst zal dalen.

Om zoveel mogelijk uit de warmtepomp te halen en de investering terug te verdienen, is het belangrijk dat de warmtepomp goed onderhouden wordt. Het kost gemiddeld tussen € 75,- en € 175,- per jaar om een warmtepomp te laten inspecteren. Dit bedrag is afhankelijk van het soort warmtepomp.

Het allereerste gebruik van de warmtepomp was in 1995. Mensen die in woonwijken met stadsverwarming woonden wilden onafhankelijker worden. Omdat er in die wijken aardgas ontbrak, werden hiervoor warmtepompen ingezet. De laatste jaren maakt de warmtepomp ook zijn intrede in wijken waar wel aardgas aanwezig is. Vooral om het CO2 verbruik terug te dringen worden alternatieve energiebronnen als lucht en water populair. Zo ook de warmtepomp!