Elektrische zware voertuigen - mobiele werktuigen

Elektrificatie voertuigen

Steeds meer auto’s rijden elektrisch. Als eigenaar van een elektrische auto hoef je niet meer wakker te liggen of je jouw auto wel ergens kunt opladen. Inmiddels heeft ons land een goede dekking met laadpalen.

Voor elektrische zware voertuigen, zoals mobiele werktuigen, ligt dit anders. Elektrische vrachtwagens, heftrucks, graafmachines, hijskranen of tractors, zie je nog maar weinig. Maar ze zijn met een opmars bezig! Daar waar het een aantal jaar geleden nog onmogelijk leek om zulke zware voertuigen te laten werken met een elektrische aandrijving, gebeurt het nu steeds meer.

Omdat de mobiele werktuigen intensief gebruikt worden, hebben ze een behoorlijk aandeel in de stikstofuitstoot. Elektrificatie van zware voertuigen als mobiele werktuigen lijkt een onvermijdelijke route. Een nieuwe generatie voertuigen is dan ook met een opmars bezig.

Voordelen elektrische zware voertuigen

Zware voertuigen, zoals graafmachines, kranen, maar ook vrachtwagens elektrificeren, heeft verschillende voordelen.

• minder NOx-uitstoot (stikstof)
• minder CO2-uitstoot
• Geen vieze diesellucht meer
• Minder geluidsoverlast, geen lawaaiige dieselmotor

Laden van elektrische zware voertuigen

Elektrische zware voertuigen kunnen op dezelfde manier opgeladen worden als auto’s. De laadstekkers zijn exact hetzelfde. Maar sluit je zware elektrische voertuigen aan op reguliere laadpalen, dan moet je wel veel geduld hebben. Zware voertuigen hebben veel meer elektriciteit nodig, waardoor het veel langer duurt voordat de batterij vol is.

Daarom wordt voor deze zware voertuigen meestal gebruikgemaakt van een andere oplaadinfrastructuur en oplaadsysteem. Er zijn verschillende oplaadsystemen voor elektrisch zware voertuigen. Welke wordt gebruikt bij het laden van zware voertuigen hangt meestal af van de toepassing van het voertuig. Rijdt het over een bouwplaats waar geen elektriciteit aanwezig is? Of betreft het een voertuig dat continu over de openbare weg rijdt?

Oplaadstations

Net als bij elektrische auto's kunnen oplaadstations worden gebruikt om zwaar materieel op te laden. Dit kunnen openbare laadpunten zijn die toegankelijk zijn voor meerdere voertuigen. Maar het kunnen ook privé-oplaadstations zijn, die specifiek zijn ontworpen voor een bepaalde locatie, zoals een bouwplaats of een magazijn.

Snelladers

Snelladers bieden meer laadvermogen en kunnen de oplaadtijd aanzienlijk verkorten. Deze laders zijn vooral handig op plaatsen waar snel laden nodig is, bijvoorbeeld op drukke bouwplaatsen waar het materieel efficiënt moet worden ingezet.

Vaste oplaadpunten

Bij sommige toepassingen kan zwaar materieel gebruikmaken van vaste oplaadpunten op de locatie zelf. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn in magazijnen, waar voertuigen 's nachts worden opgeladen als ze niet in gebruik zijn.

Batterijwisselsystemen

In sommige gevallen wordt gebruikgemaakt van batterijwisselsystemen. Hierbij worden lege batterijen snel vervangen door volledig opgeladen batterijen, waardoor het materieel weer snel operationeel is. Dit is met name handig voor voertuigen met verwisselbare batterijen, zoals elektrische vorkheftrucks.

Batterijen voor elektrische mobiele voertuigen

De batterijen die gebruikt worden in de zware voertuigen zijn in principe hetzelfde als die van een elektrische auto. Omdat zware voertuigen meer power nodig hebben dan auto’s, zijn de batterijen van zware voertuigen alleen omvangrijker. Er zitten meer cellen in die de elektriciteit kunnen geleiden. Een batterij voor een zwaar voertuig kan maar zo 10 keer zo groot zijn als die van een personenauto.

Storingen verhelpen en elektrische voertuigen onderhouden

Veel monteurs die gewend zijn te werken met dieselmotoren, kijken op tegen de stap naar elektrische motoren. Het is heel anders werken. Waar je bij een dieselmotor de motor ziet bewegen, deze hoort, voelt en ruikt, is het heel tastbaar om te zien waar er iets misgaat. Dat is bij elektrische voertuigen anders. Je ziet niet of onderdelen onder spanning staan. Dat maakt het lastiger om direct te zien waar de storing vandaan komt.

Ja, je voelt dit wel. Maar dan is het te laat. Werken met elektrische motoren is gevaarlijk omdat je met elektriciteit werkt. Je ziet niet wanneer iets onder spanning staat. Tijdens de cursussen die je kunt volgen om te gaan werken met elektrisch aangedreven voertuigen, is veilig werken een belangrijk thema. Voordat je daadwerkelijk aan de slag gaat met elektrische zware voertuigen, is een cursus NEN 9140 noodzakelijk. Je moet absoluut weten hoe de spanning in elektrisch mobiele voertuigen werkt. 

Onderdelen vervangen

Naast dat je als monteur bij een elektrisch voertuig te maken hebt met spanning, is het systeem ook compleet anders dan een dieselmotor. Sleutel je aan een dieselmotor, dan sleutel je aan kleppen, cilinders en filters. Je werkt met uitlaatsystemen en olie.

In feite is een elektrisch aangedreven voertuig simpeler. Al die onderdelen van een dieselmotor heb je niet. Er kan dus een stuk minder stuk.

Problemen bij elektrisch aangedreven voertuigen, zitten meestal of in de batterij, of in het communicatiesysteem. Is er iets mis met de batterij? Dan zal je als monteur niet snel aan de slag gaan met de reparatie van de batterij zelf, dat is te tijdrovend. Je haalt de batterij gewoon uit het voertuig en plaatst er een nieuwe in.

Het communicatiesysteem is andere koek. Geeft het communicatiesysteem storingen aan, dan kun je de computer uitlezen en moet je op zoek naar de oorzaak. Elektrische voertuigen bevatten doorgaans veel meer sensoren en opties dan oude dieselvoertuigen. Dit is natuurlijk een heel andere soort storing verhelpen, dan als er een cilinder stuk is.

Opleidingen elektrische voertuigen

Sleutel jij al zware voertuigen of werktuigen, maar heb je nog geen kennis van de elektrische aandrijftechniek voor deze voertuigen? Of heb je wel kennis van elektrotechniek, maar nog geen ervaring met elektrisch aangedreven mobiele werktuigen?

Leer bij ROVC meer over elektrisch aangedreven mobiele werktuigen en volg een van de cursussen.