Voor ieder bedrijf in elke willekeurige sector is het werven van nieuw personeel alles behalve vanzelfsprekend. Krapte maakt de concurrentie moordend. Voor de technische sector is dit al jaren zo. Een ervaren techneut is goud waard, maar in de huidige tijd nauwelijks te vinden in de kleine vijver waarin technische bedrijven vissen. De TechBarometer 2022 – ons jaarlijkse trendrapport van en voor technici – laat zien dat de meerderheid van de technici (57%) het afgelopen jaar is benaderd voor een andere baan. Een steeds belangrijkere vraag is hoe je je als organisatie onderscheidt van de rest. Hoe vind je het schaap met vijf poten? Bestaat hij of zij überhaupt nog? Ook koeltechnisch installatiebedrijf IJskoud voelt de spanning op de arbeidsmarkt. Toch lijken ze er een weg in gevonden te hebben. José Komin, algemeen directeur van IJskoud, vertelt er meer over.
Een goede koelmonteur vinden
Bijna de helft van de beslissers in technische organisaties geeft in de TechBarometer 2022 aan dat ze het technicitekort als gelijk of als toegenomen ervaren in vergelijking met voorgaande jaren. José heeft dezelfde ervaring. “IJskoud is een klein bedrijf met ongeveer dertig man in dienst. We doen specialistisch werk en begeven ons in een nichemarkt. Ik merk dan ook dat er tekorten zijn; al jaren loopt er geen goede koelmonteur meer vrij rond.”
Desondanks weet IJskoud de tekorten goed te ondervangen. Dat heeft met verschillende dingen te maken. “We leiden technici zelf op”, vertelt José. “Onze monteurs leveren vooral service en onderhoud aan apparatuur. Ondanks dat koudetechniek echt een vak is, is het basisprincipe hierachter grotendeels hetzelfde. Zolang je de basiskennis van koude hebt, kun je daarmee variëren en toepassen op alles dat koelt. Door in eerste instantie dus smal op te leiden en daarna steeds dieper op de materie in te gaan, kan iemand vrij snel aan de slag.” Wat hier ook aan bijdraagt, is de virtuele monteur die IJskoud heeft ontwikkeld. José: “Hiermee monitoren we 24/7 bedrijfskritische apparatuur. Dankzij deze data hoeft de monteur ter plaatse geen analyses uit te voeren bij een eventuele storing, maar slechts onderdelen uit te wisselen. Dat is makkelijker én sneller dan een storing vinden. We proberen ons werk zo in te richten dat monteurs efficiënt ingewerkt worden en met een concrete opdracht naar de klant gaan.”
Vaardigheidsgericht opleiden
In het opleiden en bijscholen van monteurs ontstond de behoefte om samen te werken met een externe partij die inzet op vaardigheidsgericht opleiden. “Precies dat kon ik met ROVC doen”, vertelt José. “ROVC leidt technici of zij-instromers laagdrempelig en skillsgericht op. Zo worden ze niet vermoeid met stof die ze al hebben gehad of niet nodig hebben, maar worden ze precies bijgeschoold op de onderdelen waar kennis en vaardigheden nog van ontbreken. In de samenwerking met ROVC doen we beide waar we goed in zijn: ROVC verzorgt de theorie en wij leiden verder in de praktijk op. Dat werkt erg goed.”
Motivatie versus theoretische kennis
Juist dit soort opleidingen spelen een steeds prominentere rol in het werven van technici. Zo vindt een meerderheid van de beslissers dat er in sollicitatieprocedures meer gekeken moet worden naar motivatie dan naar het op voorhand voldoen aan technische vereisten. Niet op zoek gaan naar het schaap met vijf poten, maar het zelf creëren. José is het hier helemaal mee eens: “Motivatie is veel belangrijker dan de kennis en vaardigheden die een sollicitant meebrengt. Het is al jaren een moeilijk verhaal om technici te vinden, dus om met z’n allen te blijven zoeken naar het schaap met vijf poten heeft weinig zin. We moeten juist focussen op de kandidaten die niet technisch, maar wel gemotiveerd zijn. En investeren om hen tot bloei laten komen in het technisch werkveld.”
Onbekend maakt onbemind
Volgens José werkt deze insteek door op de aantrekkelijkheid van de branche. “Als je in mensen gelooft en hen kansen biedt en bovenal laat ervaren hoe mooi de techniek is, dan krijg je uiteindelijk steeds meer geïnteresseerden. We moeten veel meer uitdragen hoe bijzonder het is om in de techniek te werken. Onbekend maakt immers onbemind. Er zijn momenteel zoveel slimme hulpmiddelen die technici in hun werk ondersteunen. Je hoeft niet meer per se technisch te zijn om de techniek in te gaan. Maar dat moeten we wel naar buiten brengen. Als je als bedrijf dicht bij de kern blijft en jouw eigen verhaal flink vertelt en uitdraagt, dan trek je vanzelf de mensen aan die daarbij (willen) passen.”
Aantrekken van zij-instromers
In lijn met deze redenering anticipeert IJskoud op het aantrekken van de groep zogeheten zij-instromers. “Bij ons werken veel zij-instromers”, vertelt José. “Ik ben het tenslotte zelf ook, met mijn zorgachtergrond. Als er een sollicitant komt zonder de papieren, maar met de drive en intrinsieke motivatie om de techniek in te gaan, bijvoorbeeld omdat zijn vader zo’n goede lasser was, dan loont het om juist voor zo’n sollicitant te onderzoeken hoe ik die drive eruit kan halen.”
Wat hierbij helpt, is dat IJskoud veel kennis in huis heeft en er aan de achterkant de nodige voorzieningen zijn om zij-instromers te ondersteunen. “We hebben genoeg kennis in huis om zij-instromers verder te helpen,” licht José toe. “In de vorm van ervaren monteurs die nieuwkomers kunnen begeleiden, maar ook het back-upsysteem met de virtuele monteurs en een opgeleide trainer. Onze trainer is getraind om nieuwe technici skillsgericht verder te helpen. We besteden veel aandacht aan hoe we omgaan met mensen die dankzij het gebrek aan de juiste koelpapieren of technische kennis nog niet het nodige zelfvertrouwen hebben. Ik probeer een veilige omgeving te creëren waarin mensen gestimuleerd worden zich te ontwikkelen en te groeien.”
De chaos omarmen
De rol van zij-instromers als oplossing voor het technicitekort wordt ook erkend door beslissers. Zo vinden twee op de vijf dat organisaties zich als aantrekkelijke werkgever moeten positioneren om nieuwe mensen aan te trekken. Want met de huidige situatie in de technische branche, is het geen verrassing dat driekwart van de beslissers voor de komende vijf jaar nog een tekort aan techneuten verwacht. José heeft er een dubbel gevoel over. “Ik zie enerzijds gevaren in het feit dat ervaren monteurs met pensioen gaan en er daardoor veel kennis verdwijnt. Anderzijds biedt de huidige transitie met nieuwe technologieën en samenwerkingen veel kansen om andere mensen op te leiden en te interesseren voor de techniek.”
Als het aan José ligt, kijken we echter niet te ver vooruit. “Misschien moeten we juist meebewegen met de situatie waarin we nu zitten en onze ogen openhouden voor de toekomst. Nieuwsgierig zijn en daarop anticiperen. Het allerbelangrijkste is dat we binnen en buiten de branche, bijvoorbeeld met ROVC en de overheid, mooie samenwerkingen aangaan. Dat we met z’n allen de schouders eronder zetten, mensen opleiden en elkaar niet als concurrenten maar als collega’s zien. De chaos omarmen en daar de kansen in zien.”
Wil je meer weten over de uitdagingen waar technisch Nederland mee te maken heeft? Of hoe HR-beslissers, technici én potentiële zij-instromers naar de technische sector kijken? Lees het in de TechBarometer 2022.
