De SMX is de nieuwste aanwinst van PostNL. De 58 meter lange installatie is de Formule 1-wagen onder de postsorteermachines. Maar hoe zorg je dat medewerkers haar moeiteloos leren bedienen? En dat ze ook dagelijks onderhoud en kleine reparaties kunnen uitvoeren? Met een uitgekiend opleidingsplan blijkt veel mogelijk: al tientallen medewerkers maakten de sprong van sorteermedewerker naar technisch operator.
State-of-the-art sorteermachine
PostNL vernieuwt zijn machinepark regelmatig. De regionale sorteercentra zijn vele voetbalvelden groot en wemelen van de moderne apparatuur. Berend: “Vroeger hadden we voor elk formaat poststuk een andere machine. Maar dat is bijna verleden tijd.” De SMX (‘Extended Mail’, in de volksmond ‘sorteermachine extra’) sorteert zowel grote als kleine poststukken, legt Berend uit. “Logistiek is dat een enorm voordeel. Na een paar jaar van proefdraaien en doorontwikkelen hebben we er nu twaalf in gebruik; in elk sorteercentrum twee. Alles zit erin: werktuigbouw, elektrotechniek, besturingstechniek. En ook de IT-component is hoog, want alle adressen moeten worden gefotografeerd, herkend en onmiddellijk vertaald naar de juiste postcode.”
Van verjaardagskaartjes tot zakelijke post. Alles wat door de brievenbus past, komt samen in een van de zes regionale sorteercentra van PostNL. Berend Gras, projectleider Toekomst Collectie & Sorteren, vertelt vol enthousiasme over zijn vak: “Het postproces is een soort zandloper, met in het midden onze sorteercentra. We sorteren het grootste deel van de post op huisnummervolgorde, dag en nacht. Op die manier krijgen al onze postbezorgers een kant-en-klaar product mee. Ze halen hun stapel af bij het depot en kunnen gelijk langs de deuren, volgens een ideale route. Lopend, op de fiets of scooter of in hun bestelauto.”
Wervingsactie voor technisch operator
“Eigenlijk kun je de SMX vergelijken met de nieuwste Formule 1-wagen”, aldus Berend. “En die wil je natuurlijk alleen laten besturen door een goede coureur.” Tot nog toe kenden de sorteercentra van PostNL echter maar één functie op de werkvloer: medewerker sorteren. “Iemand kan goed zijn in het sorteren van post, maar dat betekent nog niet automatisch dat hij of zij goed is in het bedienen van een hightechmachine.” Een nieuwe functie was geboren: die van technisch operator. PostNL startte een landelijke wervingsactie, waarin het stapsgewijs medewerkers van de werkvloer selecteerde. Een enorme klus, want ruim vijfhonderd mensen solliciteerden.
Technisch assessment
PostNL splitste het traject op in drie stappen: een mbo-3-toets (testen van werk- en denkniveau), een technisch assessment en selectiegesprekken. Voor het technisch assessment schakelde het de expertise van ROVC in. Berend: “We hebben best even lopen sparren. Want hoe toon je precies aan dat iemand gevoel voor techniek heeft? Uiteindelijk hebben we gekozen voor een aantal praktijkproeven. Zo hebben we er een fiets en een bak gereedschap bij gepakt. Welk gereedschap pakt de kandidaat om de fiets te demonteren? Pakt hij een steeksleutel of bahco? En weet hij überhaupt wel wat een bahco is? Die ‘fietstest’ gaf al veel inzicht. Verder gingen we het gesprek aan over hobby’s. Ook daar word je snel wijzer van. Als iemand bijvoorbeeld helemaal gek is van modeltreinbouw, weet je eigenlijk al dat je goed zit… En we gingen de werkvloer op: voelen kandidaten zich vertrouwd met zo’n grote machine? Durven ze haar bijvoorbeeld aan te raken en een transportbandje terug te zetten?”
Werken aan begripsvorming
In amper drie maanden werden 66 medewerkers geselecteerd én opgeleid tot technisch operator (eveneens door ROVC). Twee derde van hen was al medewerker sorteren, de andere cursisten werkten voorheen in andere functies voor PostNL (voornamelijk postbodes). Allemaal met aantoonbare affiniteit met techniek, maar het instapniveau varieerde sterk. Berend: “Technische vaardigheid is één ding. Maar om een machine te bedienen, moet je ook begrip hebben en verbanden kunnen leggen. Als je betrokken bent bij je vak en passie hebt voor techniek, kun je gelukkig heel veel leren.”
Trots op nieuwe rol
De technisch operators dragen de PostNL-polo’s met hun nieuwe functietitel zichtbaar met trots. Berend: “Ze voelen zich inmiddels vertrouwd met de SMX. Dat gevoel van eigenaarschap betekent ook dat ze het dagelijks onderhoud zelf doen en eerstelijnsstoringen oplossen. Daarmee ontlasten ze onze technische dienst enorm.” PostNL gaat het concept verder uitrollen, besluit hij. “Binnenkort komt er nog een ander type machine binnen. Op dit moment hebben we alweer een wervingsactie voor nieuwe technisch operators lopen.”
